دانشگاه روسی ارمنی کشور ارمنستان (Russian-Armenian University) بیست و هشتمین سال تاسیس خود را پشت سر می‌گذارد و طیف وسیعی از دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد برای دانشجویان ارمنستانی و بین‌المللی در هشت موسسه دانشگاه برای ۵ هزار و ۲۰۰ دانشجو ارائه می کند.

این دانشگاه در خیابان هوسپ امین 123 ایروان پایتخت ارمنستان قرار دارد.

راه‌های ارتباطی با دانشگاه اسلاونی رایانامه (ایمیل)   info@rau.am

و شماره تماس‌ (010) 277052/ (+374 91) 933123 است.

تاریخچه دانشگاه

دانشگاه روسی-ارمنی ارمنستان یک دانشگاه نیمه‌دولتی است که تحت مدیریت مشترک فدراسیون روسیه و جمهوری ارمنستان اداره می‌شود. تاسیس این دانشگاه در تاریخ 29 آگست سال 1997 میلادی با انعقاد قرارداد بین دولت فدراسیون روسیه و دولت جمهوری ارمنستان با لحاظ شرایط تاسیس و فعالیت دانشگاه روسی-ارمنی در ایروان  کلید خورد. سپس طرح تأسیس دانشگاه تهیه و پس از تصویب به دولت ابلاغ شد تا به مرحله اجرا گذاشته شود.

 پیرو توافقات یاد شده در 28 نوامبر 1997 قطعنامه شماره 543 از طرف دولت ارمنستان تصویب شد که منجر به صدور دستور مشترک شماره 1769/170-م گردید. سرانجام در 1 جولای 1998  دانشگاه روسی-ارمنی افتتاح شد.

گفتنی است  در 23 آوریل 2003، در مسکو، توافق‌نامه‌ای بین دولت جمهوری ارمنستان و دولت فدراسیون روسیه در مورد اصلاحات و تغییرات در قرارداد اصلی این دانشگاه امضا شد.

اولین گروه از دانشجویان دانشگاه روسی-ارمنی در رشته های "حقوق"، "مدیریت دولتی" و "رسانه" در فوریه 1999 ثبت نام کردند. در تابستان 1999 نیز رشته‌های " علوم سیاسی "، "اقتصاد بین الملل"، "خدمات اجتماعی و فرهنگی و گردشگری" به فهرست رشته‌های موجود اضافه شد. در ادامه روند توسعه رشته‌های تحصیلی این دانشگاه، در ماه سپتامبر 2003، دانشگاه روسی-ارمنی رشته "الکترونیک و میکروالکترونیک" را راه‌اندازی کرد و در سپتامبر  2004  نیز آموزش در زمینه "بیوشیمی پزشکی" ارائه شد. یک سال بعد رشته‌های «روانشناسی»، «نظریه و روش‌های آموزش زبان‌ها و فرهنگ‌های خارجی»، «علوم انسانی»، «مهندسی زیستی و بیوانفورماتیک» هم راه‌اندازی گردید و در حال حاضر این دانشگاه در بیش از 20 رشته حرفه‌ای دانشجو می‌پذیرد.

انعقاد توافق‌نامه جدید دانشگاه اسلاونی

اتفاق مهمی که به تازگی در شهر ایروان رقم خورد، انعقاد توافق‌نامه جدید بین ارمنستان و روسیه بود که بار دیگر بر اهمیت فعالیت‌های این دانشگاه تاکید کرد.

در همین راستا آقای ماگیلفسکی، معاون وزیر فرهنگ روسیه، در گفت و گو با خبرگزاری "اسپوتنیک آرمنیا"، مطرح کرد که برای تقویت بخش آموزشی و پژوهشی دانشگاه اسلاونی، سرمایه‌گذاری‌های بیشتری برنامه‌ریزی و در نظر گرفته شده است. او همچنین به اهمیت رشته علوم انسانی این دانشگاه، به خصوص دانشکده شرق شناسی اشاره کرد.

این رویداد بزرگ مورد توجه افراد بسیاری قرار گرفته‌است، به‌طوری که مهر گریگوریان، معاون نخست وزیر ارمنستان در مصاحبه خود با رسانه‌ها ضمن ابراز رضایت از عملکرد روابط اقتصادی بین روسیه و ارمنستان، به توافق‌نامه یاد شده پرداخت و سطح روابط بین دو کشور را بسیار بالا ارزیابی کرد.  

اهداف دانشگاه

بر اساس اعلام وبگاه رسمی دانشگاه[1] این مرکز آموزشی چند هدف کلان را دنبال می‌کند که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.

• با توجه به اهمیت روابط تنگاتنگ بین ارمنستان و روسیه، آماده کردن متخصصان واجد شرایط و میهن‌پرست  یکی از اهداف تاسیس این دانشگاه است؛
• نظر به اینکه سه چهارم جمعیت ارمنستان خارج از کشور خود زندگی می‌کنند، یکپارچه‌سازی دیاسپورای ارمنی به عنوان یکی از مهمترین اهداف این مرکز آموزشی مطرح می‌شود.

بر اساس آمارها تقریباً 25% دانشجویان ورودی این دانشگاه از کشورهای عضو اتحادیه کشورهای مستقل همسو  از جمله روسیه، گرجستان، ترکمنستان، قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان و ... هستند که در این بین روسیه دارای بزرگ‌ترین دیاسپورای ارمنی در جهان است.

 بنابراین ضمن تاکید بر نقش این دانشگاه به عنوان مرکز فرهنگی روسی در منطقه، جلب دیاسپورای ارمنی به سوی فرهنگ خود در مقابله با فرایند همگون‌سازی داخل روسیه، تحکیم روابط نسل جوان ارمنی با وطن خود و ایجاد شرایط و زمینه‌سازی لازم برای برگشت مهاجران ارمنی به کشور خود، از اهداف اصلی دانشگاه اسلاونی به شمار می‌رود.

هیئت علمی دانشگاه اسلاونی

در دانشگاه اسلاونی  ۸۰۸ استاد مشغول تدری هستند که در ادامه به معرفی هیئت علمی این دانشگاه می‌پردازیم.

سندویان ادوارد: رئیس دانشگاه روسی-ارمنی (RAU)، دکتر علوم اقتصادی روسیه و ارمنستان، دارای درجه استادی، عضو دائمی و عضو هیئت‌ریسه آکادمی علوم آموزشی و روان‌شناسی ارمنستان؛

آوتیسیان پارک: معاون علمی  دانشگاه، دکتر علوم فلسفه، کاندیدای علوم فیزیک و ریاضیات، دارای درجه استادی، عضو دائمی آکادمی علوم آموزشی روسیه؛

خاچاتریان مارینه: معاون آموزشی دانشگاه

کازاریان ادوارد: مشاور ارشد رئیس دانشگاه، استاد گروه فیزیک عمومی و نانوساختارهای کوانتومی، دکتر علوم فیزیک و ریاضیات، دارای درجه استادی، رئیس آکادمی ملی علوم ارمنستان  و رئیس آکادمی علوم آموزشی و روان‌شناسی ارمنستان؛

آراکیلیان آرسن: مدیر دانشکده زیست‌پزشکی و داروسازی دانشگاه، مدیر مؤسسه زیست‌شناسی مولکولی، دکتر علوم زیست‌شناسی؛

آرامیان ژیرایر:  مدیر دانشکده اقتصاد و تجارت دانشگاه؛

آساتریان گارنیک: مدیر دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه، دکتر علوم زبان‌شناسی، دارای درجه استادی؛

داربینیان آرمان: مدیر دانشکده ریاضیات و علوم کامپیوتر دانشگاه، کاندیدای علوم فیزیک و ریاضیات؛

مارگاریان یرواند: مدیر دانشکده روابط بین‌الملل و علوم اجتماعی-سیاسی دانشگاه، دکتر علوم تاریخی، دارای رتبه دانشیاری؛

مارکاریان کارن: مدیر دانشکده رسانه، تبلیغات و سینما دانشگاه، دکتر علوم اقتصادی، کاندیدای علوم فنی، دارای رتبه دانشیاری؛

کالاشیان ماریانا :  مدیر دانشکده حقوق RAU و کاندیدای علوم حقوقی؛

تاتکالو نینا: مدیر دانشکده زبان‌شناسی و ارتباطات بین‌فرهنگی RAU، دکتر علوم آموزشی، دارای درجه استادی؛

آگارونیان آگارون: مدیر دانشکده مهندسی-فیزیکی دانشگاه، کاندیدای علوم فنی، دارای رتبه دانشیاری؛

داشیان نایرا: مدیر مدرسه "اوسمونک" دانشگاه و  کاندیدای علوم زبان‌شناسی؛

پاپویان آرام: مدیر مؤسسه تحقیقات فیزیکی آکادمی ملی علوم، دکتر علوم فیزیک و ریاضیات، عضو مکاتبه‌ای آکادمی ملی علوم؛

بغداساریان ساسون او: رئیس دپارتمان حقوقی – مشاور ارشد حقوقی RAU، کاندیدای علوم حقوقی؛

کاسابابووا روزا: دبیر علمی دانشگاه و کاندیدای علوم زبان‌شناسی؛

سوواریان آرزیک: سرپرست گروه مدیریت و تجارت دانشگاه، دکتر علوم اقتصادی، دارای درجه استادی؛

وسکانیان ماریام:  سرپرست گروه اقتصاد و مالی دانشگاه، دکتر علوم اقتصادی، دارای رتبه دانشیاری؛

تاوادیان آشوت: سرپرست گروه روش‌های ریاضی و فناوری‌های اطلاعاتی در اقتصاد و تجارت  دانشگاه، دکتر علوم اقتصادی، دارای درجه استادی؛

اوگانیسیان ولودیا: سرپرست گروه حقوق بین‌الملل و اروپایی دانشگاه، دکتر علوم حقوقی، دارای درجه استادی؛

الامیریان روبن: دانشیار گروه سیاست جهانی و روابط بین‌الملل و کاندیدای علوم سیاسی؛

سیمونیان آرمینه:  سرپرست گروه نظریه زبان و ارتباطات بین‌فرهنگی دانشگاه، دکتر علوم زبان‌شناسی، دارای درجه استادی؛

ملیکستیان لیلیت:  سرپرست گروه ادبیات و فرهنگ روسی و جهانی دانشگاه، کاندیدای علوم زبان‌شناسی، دارای رتبه دانشیاری؛

مارگاریان واچگان: استاد گروه ریاضیات و مدل‌سازی ریاضی دانشگاه، دکتر علوم فیزیک و ریاضیات، دارای درجه استادی؛

سارگسیان سواک: سرپرست گروه برنامه‌نویسی سیستم دانشگاه، کاندیدای علوم فیزیک و ریاضیات، دارای رتبه دانشیاری؛

دانگولیان گئورگ: استاد گروه شیمی عمومی و داروسازی، دکتر علوم شیمی،   عضو مکاتبه‌ای آکادمی ملی علوم، دارای درجه استادی؛

گریگوریان آرمین: سرپرست گروه تربیت‌بدنی و سبک زندگی سالم دانشگاه، دکتر علوم آموزشی،   عضو دائمی آکادمی علوم آموزشی و روان‌شناسی ارمنستان، معاون رئیس کمیته المپیک ارمنستان، دارای رتبه دانشیاری؛

آرشاکیان میکائیل: دانشجوی دکتری دانشکده حقوق دانشگاه؛

آمبارتسومیان آسمیک: دانشجوی دکتری دانشکده ریاضیات و علوم کامپیوتر دانشگاه؛

کرموویان ویکتور: دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده روابط بین‌الملل و علوم اجتماعی-سیاسی؛

ساکیان لیزا : دانشجوی کارشناسی دانشکده اقتصاد و تجارت دانشگاه.

زبان رسمی دانشگاه

در بعضی از منابع، دانشگاه روسی-ارمنی به عنوان  دانشگاهی کاملاً روسی‌زبان که توسط دولت روسیه در کشور ارمنستان تاسیس شده است،   معرفی می‌شود. این دیدگاه تا حدی درست است و  زبان روسی در این دانشگاه تسلط قابل توجهی دارد. بسیاری از دانشجویان سعی می‌کنند به روسی حرف بزنند و حتی اگر کسی با آنها سر صحبت را با یک جمله ارمنی باز کند، به احتمال زیاد جواب را به زبان روسی خواهد گرفت و گفت و گو به زبان روسی ادامه پیدا خواهد کرد.

 البته دلیل این امر این نیست که دانشگاه سیاست زبانی روسی‌محور خاصی اجرا می‌کند؛ چراکه  در بعضی از دانشکده‌ها کلاس‌ها به زبان ارمنی برگزار می‌شوند، اما با توجه به این‌که بخشی از ورودی‌های دانشگاه از جمله نسل جدید ارمنی‌ها که در روسیه به دنیا آمده‌اند و تصمیم گرفته‌اند  تحصیلات خود را در ارمنستان، وطن خود، ادامه دهند، ولی  به زبان ارمنی به قدر کفایت مسلط نیستند، شرایطی فراهم شده تا آنها در چهارچوب برنامه‌های آموزشی مختلفی از کشور روسیه تحصیل کنند.

 به این ترتیب دانشگاه کلاس‌ها را به زبان روسی برگزار می‌کند، که این امر فضای دوزبانگی مخصوصی ایجاد کرده و در آن روسی به عنوان زبان اول تلقی می‌شود.

یکی از مزیت‌های خاص دانشگاه اسلاونی این است که دانش‌آموختگان آن مدرک تحصیلی دوگانه دریافت می‌کنند که در هر دو کشور ارمنستان و روسیه دارای اعتبار است.

ساختار دانشگاه

دانشگاه شامل دو بخش روسی و ارمنی است. آموزش در بخش ارمنی دانشگاه به زبان ارمنی است، اما قابل ذکر است که در بعضی از رشته‌ها دانشجویان به دو گروه روسی و ارمنی تقسیم می‌شوند و هر گروه به زبان خود آموزش داده می‌شود.

در بین اعضای هیئت علمی این دانشگاه روسای دانشکده‌ها، اساتید، دانشجویان دوره دکترا، کارشناسی ارشد و حتی دوره کارشناسی مشغول فعالیت‌اند. [2] در حال حاضر آموزش‌ها ذیل ساختار ۹دانشکده در رشته‌های زیر ارائه می‌شود:

1. دانشکده روابط بین‌الملل و علوم سیاسی اجتماعی:

• فلسفه (6 دانشجو)
• روانشناسی (138 دانشجو)
• مطالعات منطقه خارجی (100 دانشجو)
• روابط بین‌الملل (142 دانشجو)
• علوم سیاسی (34 دانشجو)

2. دانشکده علوم انسانی و ارتباطات بین فرهنگی:

• علوم انسانی (96 دانشجو)
• زبان‌شناسی (389 دانشجو)

3. دانشکده ریاضیات و علوم کامپیوتری:

• ریاضیات کاربردی و علوم کامپیوتر (226 دانشجو)

4. دانشکده مهندسی و فیزیک:

• الکترونیک و نانوالکترونیک (75 دانشجو)
• فناوری اطلاعات و ارتباطات (65 دانشجو)
• - طراحی و فناوری‌های الکترونیکی (23 دانشجو)

5. دانشکده زیست‌پزشکی و داروسازی:

• پزشکی بیوشیمی (43 دانشجو)
• داروشناسی  (35 دانشجو)
• مهندسی زیستی و بیوانفورماتیک (35 دانشجو)

6. دانشکده رسانه، تبلیغات و سینما:

• روزنامه‌نگاری (117 دانشجو)
• تبلیغات و روابط عمومی (256 دانشجو)
• کارگردانی سینما و تلویزیون (66 دانشجو)

7. دانشکده حقوقی:

• قانون (218 دانشجو)

8. دانشکده اقتصاد و بازرگانی:

• اقتصاد (211 دانشجو)
• مدیریت (322 دانشجو)
• گردشگری (160 دانشجو)
• مدیریت هتل (25 دانشجو)

9. دانشکده شرق شناسی (170 دانشجو) :

• ایران‌شناسی
• ترک‌شناسی
• عربی‌شناسی
• مطالعات هندی

طول دوره‌های تحصیلی

دوره‌های تحصیلی این دانشگاه تمام‌وقت و پاره‌وقت هستند.

مدت تحصیل:

• مقطع کارشناسی: 4 سال.
• کارشناسی ارشد: 2 سال.
• دوره دکترا: 3 سال.

شروع سال تحصیلی

شروع سال تحصیلی دانشگاه روسی ارمنی یکم سپتامبر هر سال است.

مدرسه غیردولتی اوسمونک

غیر از دانشکده‌های یاد شده این دانشگاه شامل مدرسه غیر دولتی به نام "اوسمونک" است که یکی از 50 مدرسه روسی زبان ارمنستان[3] محسوب می‌شود. این دبیرستان که داخل ساختمان دانشگاه قرار دارد دارای 140 دانش‌آموز و 34  معلم است که آموزش‌هایی در 4 رشته تخصصی زیر ارائه می‌دهد:

• فیزیک و فنی؛
• شیمی و زیست‌شناسی؛
• اجتماعی و اقتصادی؛
• علوم انسانی.

نشریات دانشگاه

پنج نشریه به شرح زیر در دانشگاه اسلاونی منتشر می‌شود:

• پژوهش‌های زبانی-ادبی قفقاز و کاسپین (با همکاری مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی)؛
• Caucaso-Caspica: Труды Института Востоковедения РАУ / قفقاز-کاسپیکا: مجموعه مقالات دانشکده شرق‌شناسی دانشگاه روسیا-رمنی؛
• Бархударовские чтения / قرائت برخوداروف؛
• Вестник Российско-Армянского (Славянского) университета (серия: гуманитарные и общественные науки) / بولتن دانشگاه روسی-ارمنی (اسلاونی) (مجموعه علوم انسانی و اجتماعی)؛
• مجموعه مقالات کنفرانس سالانه دانشگاه.

تأمین بودجه مالی

در ماده 5 توافق‌نامه اصلاحات و تغییرات  دانشگاه آمده است: "هر کدام از کشورها (طرفین) در مالکیت دانشگاه دارای سهام مساوی هستند. " بر اساس ماده  6 توافق‌نامه، حمایت مالی از فعالیت‌های دانشگاه توسط طرفین به طور مساوی انجام می‌شود، از جمله در قالب یارانه‌ها و هزینه‌هایی که برای این امر در بودجه دولتی جمهوری ارمنستان و در بودجه فدرال فدراسیون روسیه پیش‌بینی شده. همچنین کارآفرینی و سایر فعالیت‌های درآمدزا هم می‌توانند به عنوان منابع حمایت‌های مالی برای تامین بودجه دانشگاه قلمداد شوند. با این وجود بخش عمده سرمایه‌گذاری‌ها برای ادامه فعالیت‌های دانشگاه از طرف کشور روسیه انجام می‌شود. به این ترتیب ظرفیت  مقطع دکترا در بخش روسی دانشگاه خیلی بیشتر از بخش ارمنی آن است.

جایگاه دانشگاه در سطح بین‌المللی

طبق رتبه‌بندی دانشگاهی کیواس، دانشگاه روسی-ارمنی در رتبه 801 تا 1000 دانشگاه‌های برتر دنیا قرار می‌گیرد. بر اساس اعلام همین پایگاه این دانشگاه جایگاه چهارصد و شصت و ششم در منطقه اروپا و بیست و هفتم  در بین مراکز آموزش عالی منطقه غرب آسیا را به خود اختصاص داده است.

نکته مهم این است که در شرایط ژئوپلیتیک کنونی دانشگاه روسی-ارمنی، به عنوان دانشگاهی که با کشور روسیه روابط نزدیکی دارد، به عضویت فرایند بولونیا درآمده است.

روابط دانشگاه روسی-ارمنی با دانشگاه‌های دیگر

دانشگاه روسی-ارمنی با بیش از 60 دانشگاه و مراکز آموزشی برجسته فدراسیون روسیه و دیگر کشورها قرارداد همکاری امضا کرده است. انستیتوی شرق‌شناسی این دانشگاه با مراکز آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران، از جمله دانشگاه‌های تهران، تبریز، گیلان، بیرجند و مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، همکاری‌های نزدیکی دارد[4] . این دانشگاه با دانشگاه زارلاند (آلمان)، دانشگاه دولتی سن پترزبورگ (روسیه)، دانشگاه سویل (اسپانیا)، دانشگاه تریسته (ایتالیا)، دانشگاه هنان (چین) و بسیاری از دانشگاه های دیگر[5] همکاری دارد.

 نتیجه‌گیری

دانشگاه روسی-ارمنی نقش مهمی در تقویت روابط بین ارمنستان و روسیه ایفا می‌کند. این دانشگاه تحت نظارت دو کشور ارمنستان و رسیه قرار دارد. نقش فدراسیون روسیه به وضوح در اداره این دانشگاه قابل مشاهده است. علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه از طرف روسیه، مقامات عالی رتبه این کشور، من‌جمله سفیر روسیه در ارمنستان و رئیس خانه مسکو مهمان همیشگی این مرکز آموزشی هستند و جلسات مختلفی با دانشجویان برگزار می‌کنند.

 نقش دانشگاه اسلاونی در جذب دیاسپورا و تداوم حیات فرهنگ و سنت ارمنستان در این جمعیت قابل انکار نیست.

جلوگیری از مهاجرت جوانان ارمنستان و البته  تقویت مهاجرت معکوس به این کشور نیز از دیگر کارکردهای دانشگاه اسلاونی است.